Multifunctioneel sport veld of sportobject op een sport accommodatie

Multifunctioneel sport veld en accommodatie

De vraag naar multifunctioneel sportveld of sportondergrond en accommodatie neemt toe. Een sportobject of sportveld wat ook gebruikt kan worden, door verschillende sportverenigingen, diverse soorten sporten en sport en recreatief gebruik, zoals: scholen, BSO, kinderdagverblijven en jongeren uit de buurt (= meervoudig ruimte gebruik). Een veld geschikt voor individueel (sport) gebruik maar ook in team verband. Dit vanuit ruimte-efficiëntie, in dichtbevolkte gebieden is ruimte schaars. Multifunctionele velden maken optimaal gebruik van beperkte ruimte door meerdere sporten en activiteiten te faciliteren op één plek.

Gemeenten, stichtingen en sportbedrijven zoeken naar het efficiënt aanbieden van sportondergrond binnen beleid randvoorwaarden, knelpunt ruimtegebruik (meervoudig ruimte gebruik), financiën, vitale stad, routekaart sportaccommodaties, open sportparken. Dit in verband met risico van de investering, meer variatie aan sporten kunnen aanbieden en meer gebruiksuren per veld, grotere en bredere doelgroep (overdag, in de avond en in het weekend).

Definitie multifunctioneel sportveld of combinatie sportveld

Een multifunctioneel veld is een sport- en speelveld dat is ontworpen om voor verschillende activiteiten en sporten gebruikt te worden. In plaats van zich te richten op één enkele sport, kan een multifunctioneel veld worden aangepast voor meerdere doeleinden, afhankelijk van de behoeften van de gebruikers.

Een multifunctioneel (sport) veld kan bijvoorbeeld ook ingezet worden als speelplek kinderopvang, een dansvloer, outdoor fitness plek, krachtheffen ondergrond, krachttraining veld, sprintracks of yoga ondergrond.

Voordelen multfunctioneel sport veld ondergrond voor gemeenschappen en steden:

1. Ruimte-efficiëntie: In dichtbevolkte gebieden is ruimte schaars. Multifunctionele velden maken optimaal gebruik van beperkte ruimte door meerdere sporten en activiteiten te faciliteren op één plek.

2. Toegankelijkheid: Ze zijn meestal openbaar en vrij toegankelijk, waardoor mensen van alle leeftijden en achtergronden de kans krijgen om te sporten, spelen of recreëren.

3. Gezondheid en welzijn: Deze velden stimuleren beweging en sporten, wat bijdraagt aan de lichamelijke en geestelijke gezondheid van de gebruikers.

4. Sociale cohesie: Ze fungeren als ontmoetingsplaatsen waar mensen uit verschillende gemeenschappen samenkomen, wat de sociale cohesie versterkt.

5. Veiligheid: Door een centrale, veilige plek te bieden voor jongeren om samen te komen en te sporten, helpen multifunctionele velden om problematisch gedrag te verminderen.

6. Flexibiliteit: Ze kunnen voor verschillende sporten (voetbal, basketbal, volleybal) of activiteiten (zoals evenementen of markten) worden gebruikt, afhankelijk van de behoeften van de gemeenschap. In het kort bevorderen multifunctionele velden de gezondheid, sociale verbindingen en gemeenschapsbetrokkenheid, terwijl ze efficiënt gebruik maken van stedelijke ruimte.

Kenmerken van een multifunctioneel veld

1. Verschillende lijnen en markeringen: Het veld kan markeringen hebben voor verschillende sporten. Dit maakt het mogelijk om diverse sporten te beoefenen zonder dat er aparte velden nodig zijn.

2. Flexibele infrastructuur: Vaak zijn er doelen, netten of palen die verplaatst of verwijderd kunnen worden, zodat het veld snel kan worden omgebouwd voor een andere activiteit.

3. Duurzame materialen: De ondergrond is vaak gemaakt van kunstgras, rubber of ander duurzaam materiaal dat geschikt is voor veel betreding, gebruik, meerdere sporten en weerbestendig is. Natuurgras is door intensiteit van gebruik vaak niet geschikt voor langdurig multifunctioneel gebruik.(kale plekken)

4. Geschikt voor verschillende leeftijden en groepen: Het veld is toegankelijk voor zowel kinderen, jongeren als volwassenen en kan gebruikt worden voor sportwedstrijden, recreatie of buurtactiviteiten.

5. Openbaar en gemeenschapsgericht: Multifunctionele velden zijn meestal openbaar en worden vaak aangelegd in woonwijken, parken of schoolterreinen, waar ze ook dienen als centrale ontmoetingsplaats. Voorbeelden van gebruik: Een buurt kan het veld gebruiken voor voetbaltraining in de ochtend en basketbal in de middag. Het kan dienen als speelruimte voor kinderen tijdens schoolpauzes.

Gemeenschappen kunnen het veld gebruiken voor evenementen, zoals buurtfeesten of markten. Door de veelzijdigheid en het brede scala aan toepassingen, spelen multifunctionele velden een belangrijke rol in het bevorderen van sport, recreatie en sociale interactie binnen gemeenschappen.

6. Duurzaam multifunctioneel, een multifunctioneel sportveld kan ook ingezet worden als wateropslag en/of waterinfiltratie. (waterbuffering onder het kunstgras, kratjes systeem, zie deze link)

Meervoudig sport ruimte gebruik

Meervoudig ruimtegebruik is een verzamelterm voor projecten waarbij verschillende functies (o.a. sporten) gecombineerd worden, maar ook onafhankelijk van elkaar zijn. De synergie tussen de functies vormt natuurlijk wel een belangrijke meerwaarde. Er kunnen verschillende vormen van meervoudig ruimtegebruik worden onderscheiden ook wel „dimensies‟ genoemd. Onder een multifunctioneel sportveld wordt in deze pagina een functie in de tweede, derde of vierde dimensie verstaan. De functies (sporten) zijn daarbij onafhankelijk van elkaar

• De eerste dimensie: verdichten van ruimtegebruik;
• De tweede dimensie: gemengd ruimtegebruik;
• De derde dimensie: gelaagd ruimtegebruik;
• De vierde dimensie: volgtijdelijk ruimtegebruik;

Over de eersten drie dimensies is veel informatie beschikbaar. Het heeft velen in de praktijk geïnspireerd efficiënter met de ruimte om te gaan en onder meer tot de ontwikkeling van kunstgras geleid (intensivering).

Een veel minder bekende mogelijkheid van ruimtegebruik is het doelmatiger in de tijd gebruiken van ruimte: de vierde dimensie. Die vierde dimensie van ruimtegebruik is bij uitsteek interessant voor multifunctionele kunstgrasvelden. Op dit moment worden vele kunstgrasvelden slecht op bepaalde tijden van de dag benut. Zoals geschetst kan een combinatieveld door volgtijdelijk te sporten nog intensiever en daardoor effectiever gebruikt worden.

Multifunctioneel kunstgras sportveld

Een multifunctioneel sportveld (buiten accommodatie) kan op dit moment alleen voor de breedte sport worden ingezet. Officiële wedstrijden zijn door de sportbonden niet toegestaan. Als het veld sporttechnisch al overeenkomt, is meerdere belijningen (andere sporten) in 1 veld voor sommige sportbonden een obstakel. De ene sportbond is hierin makkelijker dan de andere. Veel sportbonden willen namelijk geen andere belijning van andere sporten in het wedstrijdveld.

Een combinatie sportveld (buiten accommodatie) kan voor twee sportdoelen ingezet worden. Bepaalde sport combinaties (qua sporttechnische normen) binnen de randvoorwaarden zijn mogelijk, die tegelijkertijd aan de verwachtingen en wensen van de sportbond en sporters voldoen. Helaas zijn enkele gewenste sport combinatie “”nog”” niet mogelijk

Multifunctioneel of combinatie sportveld, doelgroepen en belang

Gemeenten: Gemeenten, stichtingen en sportbedrijven zijn op zoek om efficiënt (binnen diverse maatschappelijke vraagstukken en beleid opgaven) de mogelijkheid om te sporten aan te bieden. Door ruimte gebruik, hoge efficiëntie en daaruit concluderende positieve kosten – baten verhouding is een combinatieveld erg wenselijk (lees noodzakelijk).

Verenigingen: Maatschappelijke ontwikkelingen en ruimtelijke beleid vormen bedreigingen voor verenigingen. Doormiddel van een wedstrijd niveau combinatie kunstgrasveld kunnen meerdere sporten op wedstrijdniveau aan worden geboden zonder wezenlijk hogere kosten. Multifunctionaliteit draagt bij aan levendige en duurzame economische ontwikkeling.

Sportbonden: Deze doelgroep vreest dat de kwaliteit van de sportoppervlakte omlaag gaat en de concessies te groot worden. (de sportechnische eigenschappen en het blessuregevaar) Daarnaast wil geen sport de tweede viool spelen op een multifunctioneel veld / combinatieveld. De sportbonden zijn op dit moment een doelgroep met een tegenwerkende positie. Wat hierbij wel speelt is dat sportbonden natuurlijk praten voor de professionele sporter. Een hockey speler vraag om andere sporteigenschappen dan een voetbalspeler.

Hierbij de belangrijkste knelpunten en obstakels:

Sporttechnisch geschiktheid van het veld

Een multifunctioneel sportveld moet sporttechnisch voldoen aan de sporttechnische normen die horen bij de betreffende sport. Bij veel sporten komen de sporttechnische normen niet overeen. (ze zijn in veel gevallen zelfs tegenstrijdig) Om een buiten accommodatie kunstgras sportveld geschikt te krijgen voor alle denkbare sporten (doel: officieel wedstrijd niveau veld) is een utopie. Een kunstgras voetbalveld heeft andere sporteigenschappen dan b.v. een basketbalveld. De bal moet bij veldvoetbal niet te hoog stuiteren, veld is dan te hard, bij een basketbalveld moet de bal juist stuiteren.

Voor een full size multifunctioneel buiten accommodatie wedstrijdniveau sportveld moeten door de NOC&NSF en sportbonden aangepaste sporttechnische normen vastgesteld worden. Doel: Wedstrijdniveau voor meerdere sporten. Dus allemaal een beetje inleveren (sporttechnisch) om dit doel te halen.

In kunstgras zijn sporttechnisch de volgende sporten te combineren (staat los van afmetingen):

• Voetbal & rugby en Gaelic football (FIFA 2 star, IRB (International Rugby Board) en GAA (Gaelic Athlectic Association);
• Hockey en korfbal;
• Korfbal en volleybal;
• Voetbal en cricket (er zijn een aantal dispensatie locaties in NL);

Matrix multifunctioneel gebruik kunstgrasvelden

Een speciale werkgroep van de BSNC, met afgevaardigden van gemeenten, aannemers en adviesbureaus hebben nadat gemeenten regelmatig hun wensen kenbaar maakten om het multifunctioneel gebruik van kunstgrasvelden te vergroten, een matrix samengesteld met alle (on)mogelijkheden voor multifunctioneel gebruik van kunstgrasvelden (status 2014).

Klik voor dit overzicht hier Matrix multifunctioneel gebruik kunstgrasvelden

Meerdere sportbelijning in een sportveld

Enkele sportbonden willen geen andere belijning op/in het wedstrijd veld. (of er moet dispensatie worden aangevraagd) Deze sportbonden staan hiermee het multifunctioneel gebruik van het veld in de weg. Als er dispensatie wordt afgegeven, kan dit alleen tot een bepaald wedstrijd niveau. Ook al voldoet de toplaag aan de sporttechnische normen van de hoofdbelijning, andere belijning van een andere sport (voor b.v. trainingen, ander gebruik) zijn op een wedstrijdveld niet toegestaan, daardoor is “”alleen”” al het toepassen van andere (extra) belijning in veel gevallen uitgesloten.

Sportveld.nl vindt dit een slechte zaak een gemiste kans. In sporthallen zie je belijningen van meerdere sporten door elkaar, hier mag het wel. Waarom voor een multifunctioneel full size sportveld dan niet? Sportbelijning.nl wil hierbij iedereen oproepen om dit knelpunt bespreekbaar te maken.